Jeśli kiedykolwiek zdarzyło Ci się zauważyć krew przy myciu zębów to jest możliwe, że masz problem z dziąsłami. Może to być zapalenie dziąseł lub zapalenie przyzębia, czyli choroba dziąseł oraz innych tkanek utrzymujących ząb w kości, a także samej kości zanikającej w przebiegu tego procesu. Paradontoza (periodontopatia), bo tak nazywa się to schorzenie, rozwija się w wyniku interakcji zachodzących pomiędzy bakteriami znajdującymi się w płytce nazębnej, a odpowiedzią immunologiczną organizmu. I choć bakterie inicjują proces zapalny, to układ immunologiczny organizmu człowieka odpowiedzialny jest za niszczenie tkanek otaczających ząb. Na początku choroba obejmuje tylko dziąsła, potem dotyka już całego aparatu zawieszeniowego zęba, doprowadzając do utraty zębów z powodu braku podparcia kostnego.
Na rynku jest wiele past do zębów i płynów do płukania ust , które mają sprawić, że choroby dziąseł i przyzębia ustąpią. Niestety, najczęściej jednak nie są wystarczająco skuteczne. Dlaczego?
Najważniejszą przyczyną zapalenia dziąseł i przyzębia są bakterie żyjące w złogach nazębnych: płytce i kamieniu. Jeśli tylko dałoby się usunąć te złogi wraz z bakteriami, to w wielu wypadkach dziąsła zdrowej osoby są w stanie zagoić się samoistnie, a pasty czy płukanki mogą jedynie te procesy wspomagać. Jednak tymi środkami nikt nie jest w stanie usunąć złogów(zwłaszcza kamienia) z miejsc trudnodostępnych.
Należy także zaznaczyć ogromny wpływ na periodontopatie nałogu nikotynizmu oraz chorób ogólnoustrojowych np. cukrzycy.
Leczenie opiera się na ścisłej współpracy pacjenta, lekarza oraz higienistki stomatologicznej. Należy przy tym zaznaczyć że możemy jedynie zatrzymać dalszy postęp utraty kości utrzymującej ząb poprzez zatrzymanie procesu zapalnego w dziąsłach. Odtworzenie kości jakkolwiek w niektórych przypadkach możliwe, jest bardzo trudne, kosztowne i nie do końca przewidywalne. Jest to choroba w której fundamentalną jest zasada: lepiej zapobiegać niż leczyć . Pacjent ze zdiagnozowanym zapaleniem przyzębia powinien do końca życia pozostawać pod opieką specjalistycznego zespołu lekarz periodontolog -higienistka i systematycznie nawet co 4 miesiące zgłaszać się na zabiegi higienizacyjne.
Opieka nad pacjentem periodontologicznym polega na
- Zebraniu wywiadu przez lekarza i ocenie ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Paradontoza może mieć wpływ na choroby wielu ważnych narządów (np. serca) pozornie nie związanych ze zdrowiem jamy ustnej. Sama choroba ma związek ze stanem ogólnym organizmu i jego odpornością (jest to wszak infekcja bakteryjna …).
- Ocenie postępu choroby-konieczne jest i dokładne badanie kliniczne i wykonanie zdjęcia RTG.
- Profesjonalnym wyczyszczeniu zębów przez higienistkę lub lekarza . Czasami wymaga to kilku wizyt i zastosowania znieczulenia miejscowego lub sedacji podtlenkiem azotu. Ta ostatnia metoda wydaje się być metodą z wyboru jako że pozwala wykorzystać ogólne działanie przeciwbólowe podtlenku bez konieczności wykonywania miejscowych wkłuć i podawania znieczulenia. Daje to możliwość wykonania skalingu i tzw. root-planningu (wygładzaniu powierzchni korzeni) na jednej- dwu wizytach.
- Nauczeniu pacjenta samodzielnego i skutecznego mycia zębów i dziąseł. Może się to wiązać z zakupem odpowiednich urządzeń: szczoteczki elektrycznej, irygatora, mini szczoteczek międzyzębowych, nici itd. Oraz preparatów wspomagających leczenie płynów i past. Należy przy tym dodać, że najskuteczniejsze płyny to te zawierające związek zwany chlorheksydyną (CHX) rzadko występujący w płynach drogeryjnych.
- Zleceniu w niektórych przypadkach antybiotykoterapii
- Suplementacji, diety i zmiany stylu życia (porzucenia nikotynizmu). Dość ważna wydaje się np. kontrola poziomu metabolitów wit D. jako odpowiadającej za wiele biologicznych procesów w naszym organizmie, której niedobór w naszej szerokości geograficznej jest powszechny. Witamina D hamuje uwalnianie cytokin prozapalnych i podnosi ekspresję tych przeciwzapalnych. Niedobór witaminy C przyczynia się do szybszej utraty przyczepu łącznotkankowego, zwłaszcza u osób palących. Witamina B compositum po zabiegach chirurgicznych wspomaga proces gojenia ran i powoduje lepsze odbudowywanie się przyczepu łącznotkankowego.
- Korekcie nawisających wypełnień, mostów uzupełnienia braków i ogólnie sanacji jamy ustnej
- Czasami wskazane jest leczenie chirurgiczne aby uzyskać optymalny długotrwały efekt.
- Przeprowadzane jest również leczenie ortodontyczne żeby wyeliminować istniejące urazy zgryzowe oraz stłoczenia zębów przy których obserwuje się nasilenie procesu chorobowego.
- Po zakończonym leczeniu kluczowe i fundamentalne do utrzymania efektu jest zgłaszanie się pacjenta na zabiegi higienizacyjne tzw. leczenie podtrzymujące 2 do 3 razy w roku tzw. RECALL.
Jeszcze przyczyną krwawienia z dziąseł są niewłaściwie wykonane lub wymagające wymiany uzupełnienia protetyczne: korony, mosty , protezy oraz zwykłe wypełnienia czyli plomby. W takich miejscach dochodzi do nadmiernej koncentracji bakterii , tworzenia się kamienia i stanu zapalnego co prowadzi do krwawienia dziąsła z powodu zapalenia nawet bez uogólnionej periodontopatii.
W tym przypadku leczenie będzie polegać na wymianie koron , mostów i wypełnień aby uniemożliwić osadzanie się płytki bakteryjnej i zapewnić właściwy kontakt zębów ze sobą.
W naszym gabinecie leczeniem periodontopatii głównie zajmuje się lek. dent. Małgorzata Ocios członek Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego oraz zespół higienistek.